Îsâ aleyhisselâmın yolunu öğretmek yerine, Onun şahsını yüceltme teşebbüsleri, bu değişikliğin ilk işâretleri idi.
Hıristiyan din adamlarının ileri gelenlerinden Dr. Morton Scott Enslin bu husûsda, (Christian Beginnings) kitâbının ikinci kısm, yüzyetmişikinci sahîfesinde diyor ki:
(Îsânın “aleyhisselâm” şahsiyeti ile uğraşma, kim olduğunu araşdırma ve her şeyi Onun şahsiyeti ile ilgi kurarak açıklama gayretleri, kendisi için uydurulan ve kendisinin hiçbir zemân söylemediği şeyleri ve kendisinin teblîg etdiği, Allahü teâlânın kullarından istediği şeyleri ve tevbeye çağırdığı husûsunu unutdurdu. Böylece, ümmetine teblîg etdiği ahkâmın öğrenilmesi ve itâat edilmesi yerine, şahsiyetinin açıklanıp anlaşılması lâzım olan bir kimse hâline geldi.)
Bu temâyül, Îsâ aleyhisselâmın (Logos=Mukaddes kelâm) kelimesi ile îzâh edilmesine ve netîcede, tanrılaşdırılmasına sebeb oldu. Çünki, İskenderiyyeli yehûdî felsefeci PHİLO, bu husûsda felsefî görüşler ileri sürmüşdü. [Kitâbımızın, (Teslîsin bâtıllığının Îsâ aleyhisselâmın sözleri ile isbâtı) kısmında Philodan bahs edeceğiz.]
Bu zemândaki kilise babalarının, Îsâ aleyhisselâm hakkındaki yazıları, uygunsuzluklar, saçmalıklar ile doludur. Kilise babalarının bu yazılarında, Îsâ aleyhisselâmın ehemmiyyetle üzerinde durduğu tek ALLAH inancı ile, kendisine izâfe edilen Allahlık iddiâsını uzlaşdırma gayreti içinde oldukları görülür.
Dağılmış bir hâlde bulunan yehûdîler ve bunların yehûdî olmıyan komşuları arasında, Îsâ aleyhisselâmın bildirdiği îmân esâsları ile alâkası olmıyan, yeni bir din ortaya çıkdı.
Bu mevzû’da Dr. Morton Scott Enslin aynı kitâbının ikinci kısm, yüzseksenyedinci sahîfesinde diyor ki, (Îsevîlik, yehûdîlerin yaşadıkları yer olan Filistinden, putperest milletlerin memleketlerine yayıldı. Bu yayılma birçok değişmelere sebeb oldu. Îsevîler, Mûsâ aleyhisselâmın şerî’atinden uzaklaşdılar. Îsâ aleyhisselâmın teblîg etdiği din bilgilerini, putperestlerin kabûl edebilecekleri hâle getirdiler. Böylece tutarsız, akl ve mantığın kabûl edemiyeceği bir din meydâna geldi.)
Roma imperatorluğunda birkaç çeşid putperest cemâ’at vardı. Bu cemâ’atler, i’tikâd [inanç] i’tibârı ile, birbirinden çok farklı idi. Fekat, şu dört husûs hepsinde müşterek idi:
1 — Hepsi, kurtarıcı bir tanrıya inanıyor ve onun ölümünü, insanların günâhları için keffâret ve ona inananlar için kurtuluş kabûl ediyorlardı.