1249

Para sâhibi, dilediği zemân, iş yapanı azl eder.

F) Müzâre’a şirketi: Harman yapılan şeyleri yetişdirmek için, tarla ya’nî toprak birinden, işçilik diğerinden olmak ve mahsûlü, sözleşilen nisbetde paylaşmak üzere, iki kişi arasındaki şirketdir. Zirâ’at şirketi, imâmEbû Yûsüf ve Muhammede “rahimehümallahü teâlâ” göre, aşağıdaki ondört şartla yapılır:

1 — Tarla zirâ’ate elverişli olmalıdır.

2 — Şirket kuranlar, müslimân, âkıl ve bâlig olmalı. İmâm-ı a’zama göre bâlig olmaları şart değildir.

3 — Şirket müddeti belli olmalıdır.

4 — Tohum kimden olacağı belli olmalıdır.

5 — Tohumun cinsi belli olmalıdır.

6 — Tohum vermiyenin mahsûlden alacağı yüzde mikdârı belli olmalıdır.

7 — Şerîklerden birine, mahsûlden belli bir mikdâr veyâ tarlanın mu’ayyen yerinden ayrılmıyacakdır.

8 — Tarla sâhibi, tarlayı şerîkine teslîm edecekdir.

9 — Mahsûl, tohumluk olarak bir mikdâr ayrılmadan taksîm olunacakdır. Mahsûlün uşrunu, taksîmden önce ayırmağı şart etmek câizdir.

10 — Mahsûlün dâne kısmı taksîm edilecek, saman taksîm edilecek veyâ tohum sâhibinin olacakdır.

11 — Tarladan alınan mahsûlü taşımak, biçmek, harman etmek, savurmak masrafları, taksîmden önce ayrılır. İşçilik yapan şerîke âid olmak da câizdir.

12 — Mahsûlü almadan önce yapılan masraflar, işçilik eden şerîke âid olacakdır.

13 — a) Tohum, toprak sâhibine, öküz veyâ makina ise, çalışana.

b) Tohum ve öküz veyâ makina, çalışana.

c) Tohum ve öküz veyâ makina, tarla sâhibine olmak câizdir.

14 — a) Öküz veyâ makina, toprak sâhibine, tohum ise çalışana.

b) Tarla sâhibi çalışıp, tohum ve öküz diğer şerîke.

c) İş ve öküz, tarla sâhibine, yalnız tohum diğer şerîke câiz değildir.

Yukarıdaki maddelere uymıyan şartlar şirketi bozar ve mahsûlün hepsi, tohum sâhibinin olup, diğerine ücret verilir. Ücreti, şartnâmedeki hissesini aşamaz.

Müzâre’aya verilmiş toprağı, toprak sâhibi başkasına satarsa, müşterî toprak kurtuluncıya kadar bekler. Yâhud, mahkeme yolu ile bey’i fesh etdirir.

G) Müsâkât şirketi: Bağda üzüm, bağçelerde meyve ve bostanlarda sebze yetişdirmek için, toprak sâhibi ile, çalışacak kimse arasında yapılan şirket olup, müzâre’a gibi olur. Çalışan hastalanırsa, şirket bozulur. Ağaç dikip yetişdirmek için şirket kurulmaz. Eğer kurulursa, yetişen ağaçlar, toprak sâhibinin olup, çalışana ücret verir.

Aşk, öyle ateşdir ki, parlayınca,
ma’şûkdan başka herşeyi yakdı.

Hakdan başkasını öldür, (lâ) kılıncıyla,
lâ dedikden sonra, bak ne kaldı.

Yalnız (illallah) görürsün, bakınca,
Sevin! Ortaklar, yandı kalmadı.

Sesli Okuma
DEVAMBİTİR
(1/5) Okuma ayarları →

(2/5) Kitap ve sayfa numarası seçimi

(3/5) Bölümler arasında dinamik geçiş

(4/5) Önceki veya sonraki bölüm ve sayfalar
(5/5) Sesli okuma ve yazı takibi
15 saniye geri alabilme.