415

Bunu size hâkim yapdım demek, onun emrlerine uyunuz demekdir ki, bu da iktizâ ile anlaşılmakdadır. Bunun gibi, Allahü teâlâ, bu ümmet içinde halîfe yapacağını açıkca bildirdi. Halîfelerin Şeyhayn olacağını da rü’yâ ile bildirdi. Bunun gibi, âhır-zemân Peygamberinin geleceğini Îsâ aleyhisselâma müjde etmekle, geldiği zemân Ona itâ’at ediniz demiş oldu. (Benim yoluma, benden sonra da Hulefâ-i râşidînin yoluna yapışınız!) hadîs-i şerîfi, Şeyhayna “radıyallahü teâlâ anhümâ” itâ’ati emr etmekdedir. Onların halîfe olacakları, buradan iktizâen anlaşılmakdadır.

4) Şeyhaynın halîfe olacaklarının haber verilmesi, hilâfetlerinin hak ve doğru olduğunu da göstermekdedir. Îsâ aleyhisselâmın, âhır-zemân Peygamberinin “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” geleceğini müjdelemesi de böyledir.

5) İki mübhem nass birleşdirilince, kesin hâl alır. (Benden sonra Ebû Bekre ve Ömere uyunuz!) hadîs-i şerîfi, Şeyhaynın ismlerini açıkça bildiriyor ise de, halîfe olacakları anlaşılmıyor. (Benden sonra, Hulefâ-i râşidînin yoluna sarılınız!) hadîs-i şerîfi de, halîfeliği açıklıyor. İkisi biraraya gelince, Şeyhaynın halîfe olacakları açıkca anlaşılıyor. Ayrı ayrı bildirilmesinin sebebini, hikmetini ancak sözün sâhibi bilir.

6) (Edille-i şer’ıyye) dörtdür. Bunlardan üçüncüsü, (İcmâ’)dır. İcmâ’ hâsıl olması için, (Kitâb)dan veyâ(Sünnet)den bir (Delîl), ya’nî sened bulunması lâzımdır. Eshâb-ı kirâm, birbirlerine delîlleri hâtırlatarak icmâ’ hâsıl oldu. Bu icmâ’ ile Ebû Bekri “radıyallahü teâlâ anh” halîfe yapdılar. Alînin “radıyallahü teâlâ anh” (Onun bu işe dahâ lâyık olduğunu biliyoruz) sözü de, böyle olduğunu göstermekdedir.

7) İmâm-ı Nevevînin ve başka âlimlerin, (istihlâf) ve (Sarîh nass) sözleri, çeşidli ma’nâlar bildirirler. Ölüm yaklaşınca, hâl ve akd sâhiblerini, ya’nî devlet işlerinde söz sâhibi olanları toplayıp, buna (Bî’at) ediniz demek, sarîh nass ile istihlâf olur. Yâhud, bu kimsenin halîfe olmağa lâyık olduğunu bildirmek, istihlâf olur. Burada ölümün yakın olması ve devlet adamlarını toplayıp söylemesi lâzım değildir. Emr değil, haber vermek olur. Birini böyle istihlâf etmek, başkasının halîfe olmasına mâni’ olmaz. İstihlâf, ba’zan açıkca bildirilmez. Sözün [Nassın] muktezâsından anlaşılır. Yâhud, iki nassın terkibinden [birleşdirilmesinden] anlaşılır. Fıkh âlimleri, nassın muktezâsını başka başka anlıyabilirler.

Yukarıdaki yedi önsöz anlaşılınca, asl cevâba başlıyabiliriz: İmâm-ı Nevevînin mezhebinin reîsi, hattâ bütün hadîs ve fıkh âlimlerinin reîsi olan imâm-ı Şâfi’î “rahmetullahi aleyh”, (Geldiğin zemân beni bulamazsan, Ebû Bekre sor!) hadîs-i şerîfinin, Ebû Bekrin halîfe olacağını açıkca bildirdiğini anlamışdır.

Sesli Okuma
DEVAMBİTİR
(1/5) Okuma ayarları →

(2/5) Kitap ve sayfa numarası seçimi

(3/5) Bölümler arasında dinamik geçiş

(4/5) Önceki veya sonraki bölüm ve sayfalar
(5/5) Sesli okuma ve yazı takibi
15 saniye geri alabilme.